Ana Menü Katmülkiyeti.Com

BORÇLAR KANUNU KİRA AKDİ HÜKÜMLERİ : MADDE 248-269






BORÇLAR KANUNU




Kanun Numarası : 818

Kabul Tarihi : 22/4/1926

Yayımlandığı R. Gazete : Tarih : 29/4/1926 Sayı: 359

Yayımlandığı Düstur : Tertip: 3 Cilt: 7 Sayfa: 762






SEKİZİNCİ BAP

İcar






BİRİNCİ FASIL

Adi icar






(A) TARİFİ:




Madde 248 - Adi icar, bir akittirki mucir onunla, müstecire ücret mukabilin-

de bir şeyin kullanılmasını terk etmeği iltizam eder.








(B) MUCİRİN VAZİFELERİ :

I - Mecurun teslimi :

1 - Kullanılmağa salih bir halde




Madde 249 - Mucir, mecuru akitten maksut olan kullanmağa salih bir halde

müstecire teslim etmek ve icar müddeti zarfında bu halde bulundurmak ile mü-

kelleftir.

Mecur, akitten maksut olan kullanmak mümkün olmıyacak yahut intifa ehemmi-

yetli suretle azalacak bir halde teslim olunursa müstecir akdi feshe yahut

ücretten münasip bir miktarın tenzilini istemeğe salahiyettardır.

Eğer ayıp, müstecirin yahut kendisiyle birlikte yaşayan kimselerin yahut

işçilerin sıhhati için ciddi bir tehlike teşkil etmekte ise; mucir, bu tehlikeye

akdi yaparken vakıf olmuş veya fesih hakkından feragat etmiş olsa bile yine

icarı feshedebilir.






2 - Bilahara akde muhalif hal hudusü




Madde 250 - Mecur, icare müddeti zarfında müstecirin bir kusuru olmaksızın

akitten maksut olan kullanılmak mümkün olmıyacak veya ehemmiyetli surette aza-

lacak bir hale düştüğü takdirde, müstecir, ücretten mütenasip bir miktarın ten-

zilini talep edebileceği gibi; ayıp münasip bir müddet zarfında bertaraf edil-

mezse, akdi dahi feshedebilir.

Mucir, kendisinin bir kusuru olmadığını ispat edemez ise tazminat ile mükel-

lef olur.






3 - Ayıp halinde muamele




Madde 251 - Mecur, icare müddeti zarfında zaruri tamirata muhtaç olduğu

takdirde; müstecir, hakkına halel gelmemek şartiyle bu tamiratın icrasına

müsaade etmeğe mecburdur.

İntifa başladığı zaman mevcut yahut intifa esnasında hadis olupta külfeti

kendine ait olmayan ve mucire yapılan ihbar üzerine münasip bir mehil zarfın-

da bertaraf edilmiyen ufak tefek ayıpları, müstecir, mucir hesabına izale ede-

bilir.






4 - Kullanmanın mümkün olamaması




Madde 252 - Müstecir, kendi kusurundan yahut şahsında hadis olan mücbir

bir sebebten dolayı mecuru kullanamadığı yahut mahdut surette kullandığı tak-

dirde mucir, mecuru akit dairesinde kullanmağa hazır bulundurmuş oldukça;

müstecir, kiranın tamamını vermekle mükellef olur.

Bu takdirde mucir, sarfıyattan tasarruf eylediği miktarı ve mecurun diğer

suretle kullanılmasından elde ettiği menfaatleri kiraya mahsup etmeğe mecburdur.

Mucip akdin icrasını tahammül edilmez bir hale getiren sebepler hudusünde,

iki tarafın akdi feshetmek hakları mahfuzdur.






II - Üçüncü şahsın iddasına karşı mesuliyet :

1 - Teminat




Madde 253 - Üçüncü bir şahıs, mecur üzerinde müstecirin haklariyle telifi

kabil olmayacak bir iddiade bulunduğu takdirde; mucir, müstecirin ihbarı üzeri-

ne muhasamayı deruhte ve müstecirin akit mucibince mecurdan intifaına halel

gelmiş ise tazminat itasiyle mükellef olur.






2 - Beyi ile icarın infisahı




Madde 254 - İcarın akdinden sonra, mecur, mucir tarafından ahara temlik

yahut icraen takibat veya iflas tariki ile kendisinden nezedildiği takdirde;

müstecir, mecurun ahiren maliki olan üçüncü şahıstan ancak kabulü şarti ile

icarenin devamını ve mucirden akdi icra yahut tazminat ita etmesini isteyebilir.

Bununla beraber icar edilen şey bir gayrimenkul olduğu takdirde, akit

daha evvel feshe müsait olmadıkça kanunen ihbar caiz olan miada kadar üçüncü

şahıs, icara riayet etmekle mükellef tutulur ve feshi ihbar etmediği takdirde

akdi kabul etmiş addolunur.

Ammenin menfaati için istimlake dair olan hususi hükümler mahfuzdur.






3 - Tapu siciline şerh




Madde 255 - Bir gayrimenkulün icarında akdin tapu siciline şerh verilmesini

iki taraf mukavele edebilirler.

Bu şerh, sonraki maliklere müstecirin icar akdi dairesinde gayrimenkulden

intifaına müsaade etmek mecburiyetini tahmil eder.






(C) MÜSTECİRİN BORÇLARI:

I - Borca muvafık surette tekayyüt:




Madde 256 - Müstecir mecuru kullanırken tam bir ihtimam dairesinde hareket

ve apartman icarında bina dahilinde oturanlara karşı icabeden vazifeleri ifa ile

mükelleftir.

Müstecir vukubulan ihtara rağmen bu mükellefiyete daimi surette muhalefet

eder yahut açıktan açığa fena kullanarak mecura daimi bir zarar iras eylerse

mucir tazminat ile birlikte icar akdinin hemen feshini talep edebilir.

Mecurda, icrası mucire ait tamirata lüzum hasıl olduğu yahut üçüncü bir

şahıs mecur üzerinde bir hak iddia ettiği takdirde; müstecir, keyfiyeti hemen

mucire ihbar etmekle mükelleftir. Aksi takdirde zarardan mesul olur.






II - Kiranın tediyesi:




Madde 257 - Müstecir kirayı akit ile yahut mahalli adet ile muayyen olan

zamanda tediyeye mecburdur.

Böyle muayyen bir zaman bulunmadığı takdirde, icar altı aylık yahut senelik

ise her altı ayın mürurunda ve daha az bir müddet için ise beher ayın mürurundan

sonra nihayet icar müddetinin hitamında verilmek lazımdır.






(D) MÜKELLEFİYET VE VERGİLERİ VE TAMİRİ TAHAMMÜL:




Madde 258 - Mecurun mükellefiyeti ve vergileri mucire aittir.

Mecurun alelade kullanılması için muktazi tathir ve ıslah masrafı müstecire

ve tamir mucire aittir. Bu hususta mahalli adete bakılır.






(H) MÜSTECİRİN MÜSTECİRİ:




Madde 259 - Müstecir, mucire zarar verecek bir tebeddülü mucip olmamak

şartiyle, mecuru tamamen yahut kısmen ahara icar yahut icarı bir üçüncü

şahsa ferağ edebilir.

İkinci müstecir, birinci müstecire müsaade edilenden başka bir tarzda

kullandığı takdirde; birinci müstecir, bundan dolayı mucire karşı mesul olur.

Mucir, ikinci müsteciri bu hususa riayet ettirmeğe selahiyettardır.






(V) HİTAM:

I - Müstecirin temerrüdü :




Madde 260 - Müstecir icar müddetinin hitamından evvel muacceliyet kesp eden

kiraları tediye etmemiş bulunursa, mucir altı ay veya daha fazla müddetli icar-

larda otuz günlük ve daha az müddetli icarlarda altı günlük bir mehil tayin

ederek birikmiş olan kira bu müddet zarfında verilmediği takdirde mehlin hita-

mında akdi feshedeceğini müstecire ihtar edebilir.

Bu mehil, ihtarın müstecire tebliğ edildiği günden itibaren başlar.

Bu mehlin tenkisine yahut tediyeden teahhür halinde akdin hemen

feshedilebileceğine dair yapılan mukaveleler batıldır.






II - Müstecirin iflası:




Madde 261 - -Müstecir iflas eder ve birikmiş ve işliyecek kiralar için

münasip bir müddet zarfında teminat da verilmezse mucir, icarı feshe salahiyet-

tardır.






III - Feshin ihbarı:




Madde 262 - İcar için ne sarih ne de zımmi bir müddet tayin edilmemiş

olursa, gerek müstecir gerek mucir, ihbar suretiyle akdi feshedebilir.

Akitte, hilafına bir hüküm tayin edilmemiş ise, iki taraftan her biri

aşağıdaki kaideler dairesinde feshi ihbar edebilir:

1 - Mefruş olmayan apartmanlar, yazıhane, tezgah, dükkan, mağaza, mahzen,

samanlık, ahır, ve bu gibi mahaller ancak mahalli adetince muayyen en yakın

vakit için ve böyle bir adetin fıkdanı halinde altı aylık bir müddetin hitamı

için ve her iki halde üç ay evvel yapılması lazım gelen bir ihbar ile.

2 - Mefruş apartmanlar yahut müstakil odalar yahut süknaya mahsus mefruşat

ancak bir aylık müddetin hitamı için ve iki hafta evvel yapılması lazım gelen

bir ihbar ile.

3 - Diğer menkul şeyler her istenilen zaman için ve üç gün evvel yapılması

lazım gelen bir ihbar ile.






IV - Süküt ile tecdit:




Madde 263 - İcar, muayyen bir müddetle akdedilip te bu müddetin hitamında

mucirin malümatı ile ve muhalefeti olmaksızın mecurun kullanılmasına devam

olunduğu yahut mukavelede fesih hakkında gösterilen ihbarı iki taraftan hiç biri

yapmadığı takdirde, hilafına mukavele yok ise akit, gayri muayyen bir müddet

için tecdit edilmiş sayılır.






V - Fesih:

1 - Mühim sebeplerden dolayı




Madde 264 - Muayyen bir müddetle aktedilen gayrimenkul icarında, mucip

akdin icrasını tahammül edilmez bir hale getiren sebepler hudusünde; iki

taraftan her biri, diğerine tam bir tazminat vermek ve kanuni mehillere riayet

etmek şartiyle ve icar müddetinin hitamından evvel feshi ihbar edebilir.

İcar bir sene veya daha uzun bir müddet için akdedilmiş ise, mucir veya

müstecire verilecek tazminat altı aylık bedeli icardan az olamaz.

Müstecir kendisine tazminat verilmedikçe mecuru terke icbar olunamaz.






2 - Müstecirin ölümü




Madde 265 - Müstecirin vefatı halinde gerek mirasçıları gerek mucir, bir

sene veya daha uzun müddetli icarlarda kanuni mehillere riayet şartiyle, en

yakın vakit için tazminat vermeksizin akdin feshini ihbar edebilirler.






VI - Mecurun iadesi:




Madde 266 - Müstecir, mecuru ne halde tesellüm etmiş ise icarın hitamında

o halde ve mahalli adete tevfikan geri vermekle mükelleftir.

Müstecir, akit mucibince etmiş olduğu intifa sebebiyle husule gelen eskilik

yahut değişiklikten mesul değildir.

Müstecirin mecuru iyi bir halde tesellüm etmiş olduğu, asıldır.








Z) MUCİRİN HAPİS HAKKI:

I - Şümulü:




Madde 267 - Bir gayrimenkulün muciri, nihayet geçmiş bir senelik ve cereyan

etmekte olan altı aylık kiranın temini için mecurun tefrişatına ve tezyinatına

ve ondan intifaı temine mahsus olup mecur dahilinde bulunan menkul eşya üzerinde

hapis hakkını haizdir.

Mucirin hapis hakkı, ikinci müstecirin birinci müstecire karşı borcu olan

miktar nispetinde ikinci müstecir tarafından mecur dahiline getirilen eşyaya da

şamildir.

Müstecirin dayinleri tarafından haczedilmesi caiz olmayan eşya üzerinde

mucirin, hapis hakkı yoktur.






II - Üçüncü şahıslara ait eşyada:




Madde 268 - Müstecire ait olmadığını, mucirin bildiği veya bilmesi iktiza

ettiği eşya ile çalınmış veya zayi olmuş yahut başka suretle zilyedin elinden

zaptolunmuş şeyler üzerindeki üçüncü şahsın hakları, mucirin hapis hakkına karşı

dahi mahfuzdur.

Mucir, müstecir tarafından getirilen eşyanın ona ait olmadığını icarin deva-

mı esnasında öğrenip te en yakın vakit için akdin feshini ihbar etmez ise bu

şeyler üzerindeki hapis hakkı sakıt olur.






III - Nasıl dermeyan edileceği:




Madde 269 - Müstecir mecurdan çıkmak yahut mecur dahilinde bulunan şeyleri

alup götürmek teşebbüsünde bulunduğu takdirde; mucir, hapis hakkına istinaden

kiraların teminine muktazi miktarda eşyayı,Sulh Hakimi marifetiyle hapsedebilir.

Bu eşya, gizlice yahut cebir ile nakledildikleri surette; götürüldükleri

tarihten itibaren on gün içinde polis kuvveti ile yeniden mecure iade olunabillirler.


Linkback: BORÇLAR KANUNU KİRA AKDİ HÜKÜMLERİ : MADDE 248-269